Posted by જ્યારે પણ તમે કોઈ શિવ મંદિરની મુલાકાત લેશો, તમે મંદિરમાં પ્રવેશતા જ નંદી મહારાજની મૂર્તિ નિશ્ચિતરૂપે જોશો. નંદીની આ મૂર્તિનો ચહેરો હંમેશા ભગવાન શિવની મૂર્તિ તરફ રહે છે. આવી સ્થિતિમાં, ઘણા લોકોના મનમાં આ સવાલ ? ઉભો થયો હશે કે ભગવાન શિવના દરેક મંદિરમાં નંદી મહારાજ રાખવાનું શા માટે ફરજિયાત છે? આવી સ્થિતિમાં, આજે અમે તમને નંદી વિના શા માટે ભગવાન શંકરનું મંદિર શા માટે સ્થાપિત નથી તેની વાર્તા જણાવીશું.
નંદી મહારાજ નો જન્મ કેવી રીતે થયો?
પૌરાણિક કથા અનુસાર, પ્રાચીન સમયમાં શીલાદ નામનો મહર્ષિ હતો, જે એક મહાન સન્યાસી હતો, અને તેણે જીવન માટે બ્રહ્મચર્ય અપનાવવાનો સંકલ્પ કર્યો હતો. પરંતુ થોડા સમય પછી, મહર્ષિ શિલાદને સમજાયું કે બ્રહ્મચર્યના તેના સંકલ્પને લીધે, તેમનો રાજવંશ સમાપ્ત થઈ જશે અને તેમના વંશમાંથી કોઈ પણ પૂર્વજોના નામ લેશે નહીં.
આવી સ્થિતિમાં, મહર્ષિ શિલાદે ભગવાન ઇન્દ્ર માટે તીવ્ર તપશ્ચર્યા કરી અને જ્યારે ભગવાન ઇન્દ્ર, ,ઋષિની તપસ્યાથી પ્રસન્ન થયા, ત્યારે તેમણે ભગવાનને વરદાન માંગ્યું કે તે તેમને જન્મના બંધનમાંથી મુક્ત પુત્ર આપશે અને મૃત્યુ. પરંતુ ભગવાન ઇન્દ્રએ ઋષિને કહ્યું કે તેઓ વરદાન આપવા માટે અસમર્થ છે, અને તમારે શિવને તપશ્ચર્યા કરવી જોઈએ, કારણ કે તેમને જન્મ અને મરણ મુક્ત રહેવાનું વરદાન આપવાનો અધિકાર છે.
આ પછી, ઋષિ શીલાદ સખત મહેનત કરીને ભગવાન શંકરને પ્રસન્ન કર્યા, અને ભગવાન શિવ પાસેથી પુત્રની શુભેચ્છા પાઠવી. ભગવાન શિવના મહિમાને લીધે Shષિ શીલાદને એક પુત્ર મળ્યો, જેનું નામ ‘નંદી’ રાખ્યું. પરંતુ ઋષિ શીલાદને થોડા સમય પછી ખબર પડી કે તેમના બાળકની ઉંમર ખૂબ જ નાનો છે.ત્યારે શીલાદ ઋષિ એ ની નંદીને ભગવાન શંકરની તપશ્ચર્યામાં લીન રહેવા કહ્યું. આ પછી બાળક નંદીએ ભગવાન ભોલેનાથ માટે સતત તપસ્યા કરવાનું શરૂ કર્યું. તપશ્ચર્યામાં લીધેલા નંદી ભગવાન શિવથી એટલા પ્રભાવિત થયા કે તેમણે પોતાનું આખું જીવન ભગવાન શિવને સમર્પિત કર્યું.
ભગવાન શંકરે પણ નંદીને તેમના ચરણોમાં રાખ્યો, અને તેમને તેમના ગણનાના વડા તરીકે નિયુક્ત કર્યા. આ સાથે ભગવાન નંદીને પણ અમર રહેવાનું વરદાન આપ્યું. તે જ સમયે, તેમણે આ વરદાન પણ આપ્યું કે જ્યારે પણ ભગવાન શંકરની કોઈ પણ મૂર્તિ સ્થાપિત થશે, ત્યારે તેની સામે નંદી રાખવી ફરજિયાત રહેશે, નહીં તો તે પ્રતિમા અધૂરી માનવામાં આવશે.
આ જ કારણ છે કે શિવજીએ બ્રહ્માજીનો તે ચહેરો કાપી નાખ્યો હતો.
જો કે, આ કૃત્ય માટે, શંકર જીને ‘બ્રહ્મહત્યા’ માટે પણ દોષી ઠેરવવામાં આવ્યા હતા. ભગવાન શિવ આ ખામીને દૂર કરવા માટે અહીં ભટકતા હતા, એકવાર ભગવાન શંકર સોમેશ્વર પહોંચ્યા, જ્યાં તેમને એક ગાય વાછરડા દ્વારા કહેવામાં આવ્યું કે ગોદાવરી નદીના કાંઠે સ્થિત ‘રામ કુંડ’માં સ્નાન કરવાથી પાપ થાય છે. બ્રહ્માની હત્યા કરવાથી મુક્ત થઈ શકે છે. ભગવાન શિવે વાછરડાની સૂચના મુજબ રામ કુંડમાં સ્નાન કર્યુ, અને બ્રહ્માને તેમના પર મારવાનો પાપ દૂર થઈ ગયો.
ભગવાન શિવે તે વાછરડાને તેના ગુરુ તરીકે સ્વીકાર્યા, અને તમને જણાવી દઈએ કે નંદીજી મહારાજ એક વાછરડાના રૂપમાં શિવની સામે દેખાયા હતા. તે સમયે શિવએ તેમને તેમના ગુરુ તરીકે સ્વીકાર્યા હતા. આ જ કારણ છે કે જ્યારે કપાલેશ્વર મંદિર બનાવવામાં આવ્યું હતું, ત્યારે ભગવાન શિવએ તે મંદિરમાં નંદી મહારાજની સામે બેસવાનો ઇનકાર કર્યો હતો, કેમ કે તેમણે તેમને તેમના ગુરુ તરીકે સ્વીકાર્યા હતા. આ જ કારણ છે કે નાસિક કપાલેશ્વર મંદિરમાં ભગવાન શિવની પ્રતિમા છે, પરંતુ તેમાં નંદી મહારાજ સ્થાપિત નથી.