જો કોઈ પણ ભગવાનની પૂજા નિયમ અને સાચા હૃદયથી કરવામાં આવે તો મનોકામનાઓ અવશ્ય પૂર્ણ થાય છે. કોઈપણ દેવી-દેવતા કે વિશેષ હેતુની પૂજા શરૂ કરતા પહેલા સંકલ્પ લેવામાં આવે છે. નિશ્ચય વિનાની ઉપાસના સફળ ગણાતી નથી. આવો જાણીએ પૂજામાં સંકલ્પ લેવાનો શું ફાયદો છે.
સંકલ્પનો સામાન્ય અર્થ કંઈક કરવાનો સંકલ્પ છે. હિન્દુ ધર્મમાં એવી પરંપરા છે કે કોઈપણ પ્રકારની પૂજા, અનુષ્ઠાન કે શુભ કાર્ય કરતા પહેલા સંકલ્પ કરવો ખૂબ જ જરૂરી છે. કોઈપણ પૂજા કે શુભ કાર્ય સંકલ્પ વિના અધૂરું માનવામાં આવે છે. પૂજામાં સંકલ્પ વિના પૂજા કરવાથી ઈન્દ્રદેવને સર્વ ફળ મળે છે. તેથી કોઈપણ પ્રકારની પૂજામાં પંડિત સંકલ્પ કરવાનું ભૂલતા નથી.
સંકલ્પ લીધા વિના કોઈપણ પ્રકારની પૂજા પૂર્ણ માનવામાં આવતી નથી. સાથે જ પૂજાનું પૂર્ણ ફળ પણ નથી મળતું. પૂજામાં સંકલ્પ લેવાનો અર્થ છે કે તમારા પ્રમુખ દેવતા અને તમારી જાતને સાક્ષી માનીને પૂજા કાર્ય પૂર્ણ કરવું.
એવું માનવામાં આવે છે કે જે પૂજામાં કોઈપણ સંકલ્પ વિના પૂજા કરવામાં આવે છે, તેનું તમામ ફળ દેવરાજ ઈન્દ્રને જાય છે. તેથી, તમારે પૂજામાં સંકલ્પ અવશ્ય લેવો જોઈએ.
પૂજામાં કોઈપણ પ્રકારનો અવરોધ ન આવે અને પૂજા પૂર્ણ થાય તે માટે ભગવાન ગણેશની સામે સંકલ્પ લેવામાં આવે છે. અગ્નિ, પૃથ્વી, આકાશ, વાયુ અને જળ એ પાંચ તત્વોને સંકલ્પ લેતી વખતે હાથમાં પાણી લઈને સાક્ષી માનવામાં આવે છે. એકવાર સંકલ્પ લેવામાં આવે તો પૂજા કરવી જરૂરી છે.
સંકલ્પ લીધા પછી પૂજા કરો
- કોઈપણ પૂજા, અનુષ્ઠાન કે શુભ કાર્યમાં સૌ પ્રથમ ભગવાન ગણેશ પૂજા સ્થાન પર બિરાજમાન હોય છે.
- પૂજા હંમેશા પૂર્વ તરફ મુખ કરીને કરવી જોઈએ. પૂર્વ દિશામાં ભગવાનનો વાસ છે.
- પૂજા કાર્ય પૂર્ણ કરતા પહેલા પૂજા સામગ્રી અલગ રાખો. જેથી પૂજા કાર્ય શરૂ કરવામાં બિનજરૂરી વિક્ષેપ ન આવે.
- જો કોઈ કારણોસર ભગવાન ગણેશની મૂર્તિ ઉપલબ્ધ ન હોય તો આવી સ્થિતિમાં સોપારીને લાલ કપડામાં લપેટીને પોસ્ટ પર મુકવી જોઈએ.