Posted by કેન્દ્રીય કેબિનેટે ચૂંટણી સુધારાને લઈને મહત્વનો નિર્ણય લીધો છે. બુધવારે એક બિલ મંજૂર કરવામાં આવ્યું હતું. તેથી બોગસ મતદાન અને મતદાર યાદીમાં ડુપ્લિકેશન અટકાવવા માટે, મતદાર ઓળખ કાર્ડને આધાર કાર્ડ સાથે લિંક કરવા, એક જ મતદાર યાદી તૈયાર કરવા જેવા નિર્ણયનો સમાવેશ કરવામાં આવ્યો છે.
ચૂંટણી સુધારાને લઈને સરકારે મોટું પગલું ભર્યું છે
મતદાન અને મતદાર યાદીમાં ડુપ્લિકેશન રોકવા માટે, મતદાર ઓળખ કાર્ડને આધાર કાર્ડ સાથે લિંક કરવા, એક જ મતદાર યાદી તૈયાર કરવા જેવા નિર્ણયો સામેલ છે. કેબિનેટ દ્વારા મંજૂર કરાયેલા બિલમાં સેવા મતદારો માટેના ચૂંટણી કાયદાને પણ ‘જેન્ડર ન્યુટ્રલ’ બનાવવામાં આવશે. બિલમાં એવી જોગવાઈ પણ કરવામાં આવી છે કે હવે યુવાનો વર્ષમાં ચાર અલગ-અલગ તારીખે મતદાર તરીકે નોંધણી કરી શકશે.
અત્યારે આ વ્યવસ્થા હતી લાગૂ
અત્યાર સુધી 1લી જાન્યુઆરી કટ ઓફ ડેટ હોવાના કારણે અનેક યુવાનો મતદાર યાદીથી વંચિત રહી જતા. ઉદાહરણ તરીકે, 2 જાન્યુઆરીએ, કટ-ઓફ તારીખને કારણે, યુવાનો 18 વર્ષની ઉંમરે પહોંચ્યા પછી પણ નોંધણી કરાવી શક્યા ન હતા. તેથી તેમને લાંબો સમય રાહ જોવી પડી. પરંતુ હવે બિલમાં સુધારા બાદ હવે તેમને વર્ષમાં ચાર વખત નોમિનેશન કરવાની તક મળશે. કાયદા મંત્રાલયને સેવા મતદારોને લગતા લોકોના પ્રતિનિધિત્વ કાયદાની જોગવાઈમાં ‘પત્ની’ શબ્દને ‘પતિ’ સાથે બદલવા માટે કહેવામાં આવ્યું હતું. ઉપરાંત, ચૂંટણી પંચ (ECI) નોંધણીની મંજૂરી આપવા માટે બહુવિધ કટ-ઓફ તારીખો પર આગ્રહ કરી રહ્યું હતું.
આ 4 તારીખોએ કરાવી શકાશે નોંધણી
કાયદા અને ન્યાય મંત્રાલયે તાજેતરમાં સંસદની એક સમિતિને જણાવ્યું હતું કે તે લોકોના પ્રતિનિધિત્વ અધિનિયમની કલમ 14Bમાં સુધારો કરવાનો પ્રસ્તાવ મૂકે છે, જેથી દર વર્ષે નોંધણી માટે ચાર કટ-ઓફ તારીખો હોય: જાન્યુઆરી 1, એપ્રિલ 1, જુલાઈ અને 1 ઓક્ટોબરમાં સામેલ થઈ શકે છે. સામાન્ય રીતે લોકો તેમના ગામમાં તેમજ શહેર અથવા મહાનગરમાં જ્યાં તેઓ કામ કરે છે ત્યાં મતદાન કરે છે. આવી સ્થિતિમાં મતદાર યાદીમાં નામ ઘણી જગ્યાએ સામેલ થઈ જાય છે પરંતુ આધાર સાથે લિંક થયા પછી, કોઈપણ નાગરિક માત્ર એક જ જગ્યાએ મતદાન કરી શકશે. જો કે, સરકાર દ્વારા કરવામાં આવેલા સુધારા હેઠળ, મતદાર યાદીને સ્વૈચ્છિક ધોરણે આધાર સાથે લિંક કરી શકાય છે.
પત્નીની જગ્યાએ લખવામાં આવે જીવનસાથી
આ બિલમાં લશ્કરી મતદારોના મામલામાં ચૂંટણી સંબંધિત કાયદાને લિંગ તટસ્થ બનાવવાની જોગવાઈ છે. વર્તમાન ચૂંટણી કાયદો આમાં ભેદભાવ કરે છે. દાખલા તરીકે હાલના કાયદામાં પુરૂષ સૈનિકની પત્ની માટે લશ્કરી મતદાર તરીકે પોતાની નોંધણી કરાવવાની સુવિધા છે, પરંતુ મહિલા સૈનિકના પતિ પાસે આવી કોઈ સુવિધા નથી. ચૂંટણી પંચે કાયદા મંત્રાલયને ભલામણ કરી હતી કે ચૂંટણી કાયદામાં ‘વાઈફ’ શબ્દની જગ્યાએ ‘પત્ની’ લખવામાં આવે, તો સમસ્યાનો ઉકેલ આવી શકે છે.