શું તમે ક્યારેય વિચાર્યું છે કે તમે અન્ય કંઈપણ સાથે ઇંડાનો સ્વાદ મેળવી શકો છો? કદાચ નહીં, અને જો તમે વિચારો તો પણ, તમે વિચાર્યું હશે કે આ કેવી રીતે શક્ય છે? પરંતુ તે શક્ય છે! અને તે મુંબઈના સ્ટાર્ટઅપ દ્વારા શક્ય બન્યું છે. જેમણે છોડના પ્રોટીનમાંથી એક પ્રોટોટાઇપ બનાવ્યો છે જે ઇંડા જેવો સ્વાદ ધરાવે છે અને તેમાંથી બનેલા ઓમેલેટ અને સેન્ડવીચ જેવો જ સ્વાદ ધરાવે છે.
જે એક ગેમિંગ એજન્સી માટે કામ કરે છે, જ્યારે તેણે પ્રથમ તેના ઓમેલેટ અને બ્રેડ ટોસ્ટ ખાધા ત્યારે તેને શંકા ગઈ. તે કહે છે, “હું માનતો ન હતો કે તે વાસ્તવિક ઇંડા ઓમેલેટ નથી. તેની રચના અને સ્વાદ વાસ્તવિક ઇંડા જેવો જ છે. ઉપરાંત, મને આનંદ છે કે તે ભારતમાં પહેલેથી જ અસ્તિત્વમાં છે. ” અનંત શાકાહારી આહાર (માત્ર છોડ આધારિત ખોરાક) ને અનુસરે છે અને ઇંડાનો વિકલ્પ મેળવવો તેના માટે ચમત્કારથી ઓછો નથી.
આ ઈંડાનો વિકલ્પ મુંબઈ સ્થિત સ્ટાર્ટઅપ ઈવો ફૂડ્સે બનાવ્યો છે. તેઓએ પ્રવાહી સ્વરૂપમાં ઇંડાનો વિકલ્પ બનાવ્યો છે. આ સ્ટાર્ટઅપ 2019 માં કાર્તિક દીક્ષિત અને શ્રદ્ધા ભણસાલી દ્વારા શરૂ કરવામાં આવ્યું છે અને લગભગ એક વર્ષમાં તેઓએ તેમનો પ્રોટોટાઇપ તૈયાર કર્યો છે. આ પ્રોટોટાઇપ સ્વાદ, પોત, રસાયણો અને પોષક તત્ત્વોની દ્રષ્ટિએ પીટેલા ઇંડા જેવું જ છે. તેનો ઉપયોગ ઓમેલેટ, ઇંડા રોલ વગેરે જેવી વાનગીઓ બનાવવા માટે થઈ શકે છે. તેઓ દેશમાં ઇંડાની સામાન્ય કિંમતની સાથે તેની કિંમત રાખવામાં સક્ષમ છે.
ઇવોના ઇંડા રિપ્લેસરમાંથી બનાવેલ વેગન ઓમેલેટ.
તે કેવી રીતે શરૂ થયું:
આરોગ્ય અને પ્રાણી કલ્યાણ જેવા લોકો આજે છોડ આધારિત આહાર પસંદ કરી રહ્યા છે તેના ઘણા કારણો છે. પરંતુ, કાર્તિક માટે તેની પાછળની મુખ્ય પ્રેરણા આબોહવા પરિવર્તન છે. પશુ કૃષિ ગ્રીનહાઉસ ગેસના ઉત્સર્જનમાં 18 ટકા હિસ્સો ધરાવે છે, જે તેને ગ્લોબલ વોર્મિંગના મુખ્ય પરિબળોમાંનું એક બનાવે છે. આ માહિતીથી ચોંકી ગયેલા કાર્તિકે ઘણા સમય પહેલા કડક શાકાહારી જવાનો નિર્ણય કર્યો હતો.
2014 માં, પુણેમાં સ્ટાર્ટઅપ લીડરશીપ પ્રોગ્રામ પૂર્ણ કર્યા પછી, તેણીએ પશુ-આધારિત ખોરાક માટે સારા શાકાહારી/છોડ આધારિત ખોરાકના વિકલ્પ બનાવવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવાનું નક્કી કર્યું. પસંદગીઓ કે જે સ્વાદ અને પોષણ સાથે સમાધાન ન કરે.
તેમણે સૌપ્રથમ સેલ આધારિત માંસ પર કામ કર્યું પરંતુ, તેમને ટૂંક સમયમાં જ સમજાયું કે ભારત પાસે લેબ-સંસ્કારી માંસ માટે તકનીકી જાણકારી નથી. તેથી તેણે ઇંડા વિશે વિચાર્યું. ઇંડા, ભારતમાં સૌથી વધુ લોકપ્રિય પ્રાણી આધારિત ખોરાક છે, જે તમામ પ્રદેશો અને ધર્મોના લોકો ખાય છે. છોડમાંથી ઇંડાનો વિકલ્પ બનાવવા માટે ટેકનોલોજી અને પ્રતિભા પણ ઉપલબ્ધ છે.
તે હજુ પણ આ વિચાર પર કામ કરી રહ્યો હતો કે તે શ્રદ્ધાને ફૂડ સ્ટાર્ટઅપ્સ માટેના સંમેલનમાં મળ્યો. આના થોડા સમય પહેલા શ્રદ્ધા રેસ્ટોરન્ટ ઉદ્યોગમાં શિક્ષણ અને અનુભવ સાથે અમેરિકાથી પરત આવી હતી. તે મુંબઈમાં પોતાની કડક શાકાહારી રેસ્ટોરન્ટ ‘કેન્ડી એન્ડ ગ્રીન’ ચલાવે છે અને શાકાહારી જીવનશૈલીની હિમાયતી છે. તેઓએ ખોરાકના ભવિષ્યની ચર્ચા કરી અને તેમને એકબીજાના વિચારો ગમ્યા. તેઓ ડિસેમ્બર 2018 માં મળ્યા અને ઓગસ્ટ 2019 માં તેમના સ્ટાર્ટઅપની સ્થાપના કરી.
શ્રદ્ધા ભણસાલી અને કાર્તિક દીક્ષિત
શ્રદ્ધા કહે છે, “હું લોકોનો ખોરાક પ્રત્યેનો અભિગમ બદલવા માંગતી હતી. અને મને સમજાયું કે તે ફક્ત ઇવો જેવી વસ્તુ દ્વારા જ છે કે વધુ લોકો સુધી પહોંચી શકાય. અમારું લક્ષ્ય વિશ્વ માટે ઉચ્ચ ગુણવત્તાવાળું, સસ્તું પ્રોટીનનો સ્ત્રોત બનાવવાનું છે. “ઇંડાનો વિકલ્પ બનાવવા માટે તેઓ જે કાચો માલ વાપરે છે તે સ્વદેશી છે. કાર્તિક સમજાવે છે, “અમે અમારા ઉત્પાદનો બનાવવા માટે ભારતીય કઠોળમાંથી પ્રોટીન કાઢીએ છીએ અને તેનો ઉપયોગ કરીએ છીએ. તે સંપૂર્ણપણે છોડ આધારિત છે. ” કડક શાકાહારી ઇંડા પ્રોટીન સામગ્રીની દ્રષ્ટિએ વાસ્તવિક ઇંડાની ખૂબ નજીક છે અને તેઓએ તેની રેસીપીનું પેટન્ટ કરાવ્યું છે.
આ માપવાની એક રીત PDCAAS (પ્રોટીન પાચકતા સુધારેલ એમિનો એસિડ સ્કોર) સાથે છે. ઉચ્ચતમ ગુણવત્તાવાળા પ્રોટીન માટે તેની કિંમત 0 થી 1 સુધીની છે. ઉદાહરણ તરીકે, સોયા પ્રોટીનનો PDCAA સ્કોર 0.9 છે, પરંતુ ઇંડા અને માંસનો PDCAA સ્કોર 1 છે. ઇંડાની તુલનામાં, તેના અવેજીમાં ઓછી કેલરી અને D3 અને B12 જેવા ઘણા વિટામિન્સ છે, જે તેને તંદુરસ્ત પ્રોટીન સ્ત્રોત બનાવે છે. તેમાં કોલેસ્ટ્રોલ અને એન્ટિબાયોટિક્સ પણ નથી.
કાર્તિક અને શ્રદ્ધા કહે છે કે ઘણા સ્વાદો (ખાસ ઘટકો) ઉમેરીને ઇંડા જેવો સ્વાદ મેળવવો સરળ હતો પરંતુ, રાંધ્યા પછી, વાનગીનું પોત પણ સરખું હશે, તે એક પડકારજનક કાર્ય હતું. તેઓ હજુ પણ આ પર કામ કરી રહ્યા છે.
તે આની શેલ્ફ લાઇફ પર પણ કામ કરી રહ્યો છે અને એકવાર તે પૂર્ણ થઈ જાય પછી લોજિસ્ટિક્સ (સ્ટાફ અને માલનું સંચાલન) ની સમસ્યા પણ હલ થઈ જશે. તેઓ ઇંડાની અવેજીને પકવવા માટે યોગ્ય બનાવવાનો પણ પ્રયાસ કરી રહ્યા છે કારણ કે વર્તમાન સંસ્કરણ ફક્ત પાનમાં બનેલી વાનગીઓ માટે છે. શ્રદ્ધાની રેસ્ટોરન્ટ માટે અનંત જેવા ગ્રાહકોનો પ્રારંભિક પ્રતિસાદ ભારે હકારાત્મક રહ્યો છે. આગળ જતાં, તે મોટા પાયે વધુ પરીક્ષણો કરશે.
તે કહે છે, “તે સોફ્ટવેર બનાવવા જેવું છે. અમે આ પ્રોડક્ટ પર સતત કામ કરી રહ્યા છીએ. ટૂંક સમયમાં અમે ‘આલ્ફા વર્ઝન’ લોન્ચ કરીશું. તે પછી, વધુ પ્રતિસાદના આધારે, અમે ‘બીટા’ અને પછી એક મોટું સંસ્કરણ સાથે બહાર આવીશું. ”
ધીમે ધીમે આગળ વધી રહ્યું છે
ઇવો હાલમાં છ લોકોની ટીમ છે, જેમાં બે સ્થાપક, ચાર ફૂડ વૈજ્ઞાનિકો અને ઇજનેરોનો સમાવેશ થાય છે. તેના સ્ટાર્ટઅપ અને પ્રોટોટાઇપિંગ માટે, તેને બિગ આઇડિયા વેન્ચર્સ અને રાયન બેથેનકોર્ટ જેવી સંસ્થાઓ પાસેથી ભંડોળ મળ્યું છે. આગળની યોજનાઓ વિશે વાત કરતા તે કહે છે, “અત્યારે અમારું ધ્યાન સંપૂર્ણપણે ઇંડા પર રહેશે. આ વિશ્વભરમાં $ 200 બિલિયનનું બજાર છે, તેથી ઇંડાની વાનગીઓ વિકસાવવા અને સુધારવા માટે પૂરતી તક અને જગ્યા છે.
તેઓએ તેમના કડક શાકાહારી મેનૂમાં ઇવો ઉમેરવા માટે 25 થી વધુ રેસ્ટોરન્ટ બ્રાન્ડ સાથે ભાગીદારી કરી છે. પરંતુ, તેમનું અંતિમ લક્ષ્ય તેને ગ્રાહકોના હાથમાં પહોંચાડવાનું છે. જો વસ્તુઓ તેમની યોજના મુજબ ચાલે છે, તો આગામી કેટલાક મહિનાઓમાં તમે તેને સુપરમાર્કેટ્સમાંથી 300ml અને 600ml બોટલમાં મળવાનું શરૂ કરશો.