Posted by તે સાચું છે કે જો ખેડૂત ઇચ્છે તો તે ગાયના છાણમાંથી પણ સારી આવક મેળવી શકે છે. પરંતુ સમસ્યા એ છે કે લોકો છાણ ઉપાડવા અને તેની સાથે કોઈ પણ કામ કરવામાં ખૂબ જ ખચકાટ અનુભવે છે. સારું એ પણ સાચું છે કે કોઈ પણ કામ નાનું કે મોટું નથી હોતું. પરંતુ જ્યારે ગોબરની સંભાળ અને સંભાળની વાત આવે છે, ત્યારે સ્વચ્છતાનો મુદ્દો ઉમેરાય છે.
આને કારણે, ડેરી ફાર્મ શરૂ કરતા ખેડૂતોને ઘણીવાર મજૂરો મેળવવામાં મુશ્કેલી પડે છે અને ગૌશાળામાં પણ આરોગ્યપ્રદ રીતે જીવતા નથી. આ તમામ સમસ્યાઓને ધ્યાનમાં રાખીને મહારાષ્ટ્રના એક ખેડૂતે એક અનોખું મશીન બનાવ્યું છે. આ બેટરીથી ચાલતા મશીનથી કોઈ પણ પોતાના હાથને ગંદા કર્યા વગર છાણ સરળતાથી એકત્રિત કરી શકે છે.
આ મશીન બનાવનાર બીડ વિસ્તારના ખેડૂતને મોહન લેમ્બ નેશનલ ઇનોવેશન ફાઉન્ડેશન તરફથી એવોર્ડ પણ મળ્યો છે. અત્યારે મોહન પોતાના સ્ટાર્ટઅપ દ્વારા આ મશીન ગ્રાહકો સુધી લઈ જઈ રહ્યા છે.
ધ બેટર ઇન્ડિયા સાથે વાત કરતા, 48 વર્ષીય મોહને કહ્યું, “મેં માત્ર દસમા ધોરણ સુધી અભ્યાસ કર્યો છે. અભ્યાસ બાદ તેણે ખેતી શરૂ કરી. આપણા વિસ્તારમાં કપાસ અને મગફળી જેવા પાક વધુ ઉગાડવામાં આવે છે. ગાયનું છાણ ઉંચકતા પહેલા, મેં એક સ્પ્રેયર બનાવ્યું હતું, જેથી ખેડૂતો સરળતાથી તેમના ખેતરોમાં છંટકાવ કરી શકે. જોકે, હવે બજારમાં બેટરીથી ચાલતા સ્પ્રેયર ઉપલબ્ધ છે, મેં સ્પ્રેયર બનાવવાનું બંધ કરી દીધું છે. સ્પ્રેયર પછી, મેં આ છાણ ઉપાડવાનું મશીન બનાવ્યું, જેના માટે મને લોકો તરફથી ખૂબ સારો પ્રતિસાદ મળી રહ્યો છે. ”
મહિલાઓની સમસ્યાઓને હળવી કરવા માટે શોધ
મોહન, જે હંમેશા કંઇક અથવા બીજી વસ્તુ બનાવવામાં રસ ધરાવે છે, કહે છે કે તેણે ક્યારેય તેના મનમાં છાણ ઉપાડવાનું મશીન વિશે વિચાર્યું ન હતું. “પરંતુ વર્ષ 2014 માં, મેં આવા મશીન વિશે વિચાર્યું અને કામ કરવાનું શરૂ કર્યું. આનું મુખ્ય કારણ મારા પરિવારમાં બનેલી એક ઘટના હતી. ખરેખર મારી એક ભત્રીજીને લગ્ન પછી સાસરિયાના ઘરમાં સમસ્યાઓ થવા લાગી. તેનું મુખ્ય કારણ એ હતું કે સાસરિયાં ગાય-ભેંસને રાખતા હતા અને તેમના ઘરની મહિલાઓને તેમના તમામ કામ કરવા પડતા હતા. પરંતુ અમારી પુત્રીને ગાયનું છાણ ઉપાડવામાં ઘણી તકલીફ પડતી હતી અને તેના કારણે મામલો એટલો વધી ગયો હતો કે કોર્ટ-કચેરી ઘેરાઈ ગઈ હતી. પછી મને સમજાયું કે ગાયનું છાણ ઉપાડવું પણ એક મોટી સમસ્યા છે અને આ માટે કોઈ મશીન હોવું જોઈએ, ”તેમણે કહ્યું.
મશીન પર કામ કરતા પહેલા મોહન ઘણા ડેરી ખેડૂતોને પણ મળ્યા હતા. તેમની સાથે વાત કર્યા પછી, તેઓને ખબર પડી કે તેમને માત્ર છાણ ઉપાડવા માટે અલગ મજૂરો રાખવાના છે અને દરેક જણ આ કામ માટે સરળતાથી તૈયાર નથી.
મોહને કહ્યું, “મને પહેલા જ નેશનલ ઇનોવેશન ફાઉન્ડેશન તરફથી સ્પ્રેયર માટે એવોર્ડ મળ્યો હતો. તેથી આ વખતે પણ તેમનું સંશોધન કર્યા પછી, તેમણે નેબર ઇનોવેશન ફાઉન્ડેશનને છાણ ઉપાડવાના મશીનનો વિચાર મોકલ્યો. તેમણે મને આ મશીન પર કામ કરવા માટે અનુદાન આપ્યું. આ મશીનને તૈયાર કરવામાં ઘણો સમય અને મહેનત લાગી. પરંતુ આજે આપણે આ મશીનથી ત્રણ લાખ રૂપિયા સુધીની કમાણી કરી છે.
તેના મશીનને પ્રોટોટાઇપ કર્યા પછી, તેણે ઘણી જગ્યાએ તેનું પરીક્ષણ કર્યું. જ્યારે મશીન ટ્રાયલ્સમાં સફળ થયું ત્યારે તેણે તેનું પોતાનું સ્ટાર્ટઅપ ‘કલ્પિક એગ્રોટેક’ શરૂ કર્યું.
આ મશીન બેટરી પર ચાલે છે
મોહને મશીન વિશે જણાવ્યું કે તે એસી અને ડીસી મોટર્સ બંને સાથે કામ કરી શકે છે. બેટરી લગાવ્યા પછી મશીનનું વજન 60 કિલો અને બેટરી વગર 50 કિલો થાય છે. તેઓ દાવો કરે છે કે આ મશીન એક મિનિટમાં 40 કિલો ગાયનું છાણ એકઠું કરે છે. મશીનમાં પ્લાસ્ટિકના ક્રેટ્સ સંગ્રહિત કરવાની જગ્યા છે, જેમાં ગાયનું છાણ એકઠું કરતા રહે છે.
આ મશીન ડેરી ફાર્મ, વધુ ઢોર વાળા મકાનો અને ગૌશાળામાં સફળ છે. કારણ કે તેની મદદથી કોઈ પણ મુશ્કેલી વગર ગાયનું છાણ એકત્રિત કરી શકે છે. આ મશીનથી છાણ એકત્રિત કર્યા પછી, તેણે ક્રેટ ઉપાડવા માટે એક ટ્રોલી પણ બનાવી છે. આ રીતે હવે લોકોને ગોબરને સ્પર્શ કરવાની પણ જરૂર રહેશે નહીં અને તેઓ તેને એકત્રિત કરી એક જગ્યાએથી બીજી જગ્યાએ લઈ જઈ શકે છે.
મોહને કહ્યું કે અત્યાર સુધી તેણે 25 થી વધુ મશીનો વેચી છે અને તેને સતત ઓર્ડર મળી રહ્યા છે. લગભગ 450 ગાયોની ગૌશાળા ચલાવતા અજય જૈન કહે છે કે તેમણે આ મશીન મોહન પાસેથી કટોકટીની પરિસ્થિતિઓ માટે ખરીદ્યું છે.
“તેમાં કોઈ શંકા નથી કે મશીન ખૂબ ઉપયોગી છે. પરંતુ તમારે તેને સારી રીતે જાળવવાની પણ જરૂર છે. ઉપયોગ કર્યા પછી તેને ધોવા જોઈએ. મને લાગે છે કે આ મશીન નાના ડેરી ખેડૂતો અને નાની ગૌશાળાઓ માટે સારો વિકલ્પ છે.
મોહન કહે છે કે હવે તે માત્ર ખેડૂત નથી પરંતુ ધીમે ધીમે શોધક અને ઉદ્યોગપતિ બની રહ્યો છે. જોકે તેમનો માર્ગ એટલો સરળ નહોતો. તેણે કહ્યું, “એક સમય હતો જ્યારે લોકો મારી મજાક ઉડાવતા હતા. પરિવારના સભ્યોને પણ લાગ્યું કે હું સમય અને સંસાધનો બંનેનો બગાડ કરી રહ્યો છું. પણ આજે જોકરો ચા માટે ઘરે બોલાવે છે. પરિવારના સભ્યો પણ હવે મને મદદ કરી રહ્યા છે. ”
મોહન કહે છે કે તેઓ ગ્રામીણ વિસ્તારો માટે ઘણા વધુ નવીન વિચારો પર કામ કરી રહ્યા છે. તેને આશા છે કે આવનારા સમયમાં તે લોકોને વધુ મશીનો આપી શકશે. અત્યારે તેમનું ધ્યાન તેમના છાણ ઉપાડવાના મશીનને શક્ય તેટલા લોકો સુધી લઈ જવા પર છે.
આ વિડિઓ જુઓ:
જો તમને આ મશીનની કિંમત અને અન્ય માહિતી જોઈએ છે, તો તમે 8788315880 પર મોહનને વોટ્સએપ મેસેજ કરી શકો છો.