જાણો શું છે અમરનાથ ગુફામાં બે કબૂતરનું રહસ્ય!

અમરનાથની આ પવિત્ર ગુફામાં ભગવાન શંકરે ભગવતી પાર્વતીને મોક્ષનો માર્ગ બતાવ્યો હતો. આ ફિલસૂફી ‘અમરકથા’ તરીકે ઓળખાય છે, તેથી આ સ્થળનું નામ ‘અમરનાથ’ પડ્યું છે. આ વાર્તા ભગવતી પાર્વતી અને ભગવાન શંકર વચ્ચેનો સંવાદ છે. તે કૃષ્ણ અને અર્જુન વચ્ચે જે રીતે સંવાદ થયો હતો તેવો જ છે.

જ્યારે ભગવાન શંકર આ અમૃત જ્ઞાન દેવી પાર્વતીને સંભળાવી રહ્યા હતા, ત્યારે શુકનું બાળક (લીલું લક્કડખોદ અથવા લીલા કાંટાવાળા પોપટ) પણ આ જ્ઞાન સાંભળી રહ્યું હતું. કથા સાંભળતા વચ્ચે પાર્વતી બૂમો પાડતી. કથા સાંભળતા સાંભળતા પાર્વતીજી ઉંઘી ગયા અને તેમની જગ્યાએ બેઠેલા શુક તેમનો અવાજ ભરવા લાગ્યા.

જ્યારે ભગવાન શિવને આ વાતની જાણ થઈ ત્યારે તેઓ શુકને મારવા દોડ્યા અને તેમની પાછળ પોતાનું ત્રિશૂળ છોડી દીધું. શુકા પોતાનો જીવ બચાવવા ત્રણે લોકમાં દોડતો રહ્યો. દોડતા દોડતા તે વ્યાસજીના આશ્રમમાં આવ્યા અને સૂક્ષ્મ રૂપ ધારણ કરીને પત્ની વાટિકાના મુખમાં પ્રવેશ કર્યો. તે તેના ગર્ભમાં જ રહ્યો. એવું કહેવાય છે કે તેઓ 12 વર્ષ સુધી ગર્ભમાંથી બહાર આવ્યા ન હતા. જ્યારે ભગવાન શ્રી કૃષ્ણ સ્વયં આવ્યા અને તેમને ખાતરી આપી કે જ્યારે તેઓ બહાર આવશે ત્યારે તમારા પર માયાની કોઈ અસર થશે નહીં, ત્યારે જ તેઓ ગર્ભમાંથી બહાર આવ્યા અને વ્યાસજીના પુત્ર તરીકે ઓળખાતા હતા. તેમનો જન્મ થતાંની સાથે જ શ્રી કૃષ્ણ અને તેમના માતા-પિતાને પ્રણામ કર્યા પછી, તેમણે તપસ્યા માટે જંગલનો માર્ગ અપનાવ્યો. તેઓ શુકદેવ મુનિના નામથી વિશ્વમાં પ્રખ્યાત થયા.

પવિત્ર યુગલ કબૂતર અમરનાથની યાત્રા સાથે કબૂતરોની વાર્તા પણ જોડાયેલી છે. આ કથા અનુસાર, એક વખત મહાદેવ સાંજના સમયે નૃત્ય કરી રહ્યા હતા ત્યારે ભગવાન શિવના ગણોએ એકબીજાની ઈર્ષ્યાને કારણે ‘કુરુ-કુરુ’ શબ્દનો જાપ શરૂ કર્યો. મહાદેવે તેને શ્રાપ આપ્યો કે તું આ ‘કુરુ-કુરુ’ શબ્દ લાંબા સમય સુધી બોલતો રહે છે. ત્યારપછી તે રુદ્રરૂપી ગણો તે જ સમયે કબૂતર બની ગયા અને તેમનો કાયમી નિવાસ ત્યાં થયો.

એવું માનવામાં આવે છે કે આ બંને કબૂતરો યાત્રા દરમિયાન પવિત્ર અમરનાથ ગુફામાં પણ જોવા મળે છે. નવાઈની વાત એ છે કે જ્યાં ઓક્સિજનનું પ્રમાણ નહિવત્ હોય અને જ્યાં દૂર-દૂર સુધી ખાવા-પીવાનું કોઈ સાધન ન હોય ત્યાં આ કબૂતરો કેવી રીતે રહેતા હશે? અહીં કબૂતરોનું દર્શન શિવ અને પાર્વતીના દર્શનનું માનવામાં આવે છે. એવું પણ કહેવાય છે કે આ કબૂતરોએ અમરનાથમાં શિવના મુખેથી અમરત્વના પ્રવચનો સાંભળ્યા હતા, તેથી તેઓ પણ અમર થઈ ગયા.